Onze Lieve Vrouwekerk

Object

Objectnummer 00182
Beschrijving Geharnaste meerman (zeeridder) met zwaard en schild in zijn handen
Locatie koorstal Misericorde 18 aan de noordzijde
Iconclasscode 31A4561
Iconclasscode 45C13(SWORD)
Iconclasscode 45C19(SHIELD)
Iconclasscode 45C22
Begindatum 1515
Einddatum 1515
Land België
Plaats Aarschot
Locatie Onze Lieve Vrouwekerk
Fotograaf Verspaandonk, J.A.J.M.
Kunstenaar Borchmans, Jan
Literaire duiding Rond 1270 schreef Jacob der Maerlant Der naturen bloeme een middeleeuwse natuurencyclopedie, de eerste in de volkstaal. Daarin wordt de zogenaamde zeeridder beschreven. In de samenstelling en vertaling uit het Middelnederlands door Peter Burger leest men "Hij ziet er aan de voorkant uit als een ridder: op zijn kop draagt hij een helm van harde, ruwe huid, een soort leer of eelt en aan zijn ene zijde hangt een schild, dat lang, hol en tamelijk breed is en waarmee het dier zich kan beschermen tegen slagen en steken. Het schild, dat met sterke pezen aan zijn lichaam is gehecht, is driehoekig en ondoordringbaar. Met zijn in tweeën gespleten handen kan de zeeridder geduchte klappen uitdelen. Dit maakt hem tot een moeilijke prooi. Wanneer hij gevangen wordt en men probeert hem dood te slaan, doet men hem slechts met grote moeite pijn. Deze monsters komen voor in de zee rond Engeland." In het boek "Aspekten van de laatgotiek in Brabant" behorend bij de gelijknamige tentoonstelling wordt verteld dat tijdens grote feestelijkheden van de Bourgondische hertogen figurerende zeeridders onderdeel waren van de festiviteiten.

Literatuur

Auteur(s) Cumps, J.A.
Titel De koorbanken van de Onze Lieve Vrouwkerk te Aarschot
Plaats Tielt
Jaar 1978
Tijdschrift Bijdragen tot de Geschiedenis van het Land van Aarschot
Paginaverwijzing p. 128-130, nr. 36
Auteur(s) Steppe, J.K.
Titel Wereld van vroomheid en satire: laat-gotische koorbanken in Vlaanderen
Plaats Kasterlee
Jaar 1973
Paginaverwijzing p. 181-182, nr. 1
Auteur(s) Hond, Jan de (red.)
Titel Monsters & Fabeldieren: 2500 jaar geschiedenis van randgevallen
Plaats Amsterdam
Jaar 2003
Paginaverwijzing p. 138
Auteur(s) Buyten, Léon van
Titel Aspekten van de laatgotiek in Brabant
Plaats Leuven
Jaar 1971
Paginaverwijzing p. 172
Auteur(s) Pächt, O
Titel Flämische Schule II (Text- und Tafelband)
Plaats
Jaar 1990
Tijdschrift Die illuminierten Handschriften und Inkunabeln der Österreichischen Nationalbibliothek
Paginaverwijzing p. 45-49
Auteur(s) Friedländer, Max J.
Titel Die Lübecker Bibel
Plaats München
Jaar 1923
Paginaverwijzing afb. 3
Auteur(s) Burger, Peter
Titel Het boek der natuur / Jacob van Maerlant
Plaats Amsterdam
Jaar 1989
Paginaverwijzing p.94-95
Auteur(s) Steppe, J. & Molle, F. van
Titel De koorbanken van de Onze Lieve Vrouwkerk te Aarschot
Plaats Brussel
Jaar 1950
Tijdschrift Bulletin van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen
Paginaverwijzing p. 213, afb. 26
Auteur(s) Theunissen, Christel
Titel Koorbanken in Brabant. 'Van goeden houte gemaekt'. Het werk van laatmiddeleeuwse schrijnwerkers en beeldsnijders (diss.)
Plaats Nijmegen
Jaar 2017
Paginaverwijzing p. 251, AM09

Aanvullende afbeeldingen

  • Genummerde plattegrond van de koorbanken

Parallellen

  • Wenen, Österreichischen Nationalbibliothek, S. n. 12779, f. 3r (Pächt 1990, p. 48, Farbtafel VIII)
  • Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, KA 16, f. 111ra, ca. 1350 (www.kb.nl/kb/manuscripts/search/index.html)
  • Insigne (KUNera, obj.nr. 00601)
  • Insigne (KUNera, obj.nr. 06861)
  • Ark van Noach (detail), houtsnede afkomstig uit Lübecker bijbel, 1494 (Friedländer 1923, afb. 3)